«Η διεθνής αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου είναι ένας στόχος που πρέπει οι ελληνικές κυβερνήσεις να επιδιώξουν κατά προτεραιότητα. Γιατί δεν είναι μόνο θέμα δικαίωσης της μνήμης. Είναι ένα θέμα συγκλονιστικά επίκαιρο με όσα συμβαίνουν στη γειτονιά μας». Με αυτή τη φράση, ο Δήμαρχος Ευθύμιος Φωτόπουλος άνοιξε την εκδήλωση τιμής στην 100ή επέτειο μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού, που διοργάνωσε ο Δήμος Δέλτα με την προβολή του συγκλονιστικού ντοκιμαντέρ «Η μπάντα» και την παρουσίαση του βιβλίου «Μάρτυρες… 100 χρόνια μετά» του δημοσιογράφου Νίκου Ασλανίδη.
Μεταξύ άλλων, το παρών έδωσαν ο π. Παύλος, εκπρόσωπος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νεαπόλεως – Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα, ο εκπρόσωπος του Γ. Σώματος Στρατού Σ. Κεμπαπτζής, οι Αντιπεριφερειάρχες Κ. Γιουτίκας και Γ. Μπισμπινά, η Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Μ. Δημοπούλου, οι Αντιδήμαρχοι Ευ. Βαμβάκος, Γρ. Ζάχος, η πρόεδρος της ΔΕΥΑΔΔ και Δημοτική Σύμβουλος Ελ. Μπαλογιάννη, ο Πρόεδρος της Σίνδου Δ. Γκαμανής, εκπρόσωποι πολιτιστικών συλλόγων και φορέων του Δήμου Δέλτα κ.ά.
«Η Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού είναι ένα κορυφαίο γεγονός που ο πολιτισμένος κόσμος θα έπρεπε ήδη να έχει αναγνωρίσει και να καταδικάσει, όπως έχει πράξει με το Ολοκαύτωμα των Εβραίων και τη Γενοκτονία των Αρμενίων. Δυστυχώς στην πατρίδα μας σήμερα υπάρχουν αρνητές της Γενοκτονίας των Ποντίων, αυτού του αποτρόπαιου γεγονότος που αποτέλεσε το προοίμιο του Άουσβιτς. Είναι αδιανόητο, κι όμως φτάσαμε σ’ αυτό το σημείο: υπάρχουν και επιχειρούν να αλλοιώσουν την εθνική ιστορική μνήμη και να στρεβλώσουν την συλλογική ιστορική μας συνείδηση. Συντελείται μια «γενοκτονία της μνήμης» όπως εύστοχα σημειώνει ο Νίκος Ασλανίδης. Όσο περνά από το χέρι μας, δεν θα το επιτρέψουμε!» ανέφερε στο λόγο του ο κ. Φωτόπουλος.
«Γι’ αυτό είμαστε πάλι εδώ σήμερα και τιμούμε σταθερά τη μνήμη της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού. Γι’ αυτό αναδεικνύουμε την προσφορά των κατοίκων των χωριών του τότε Δήμου Δέλτα στο Μακεδονικό Αγώνα. Γι’ αυτό είμαστε στις 22 Οκτωβρίου στη Χαλάστρα για να τιμήσουμε τους κατοίκους που έμειναν Έλληνες μετά από 482 χρόνια σκλαβιάς και βοήθησαν τον ελληνικό στρατό να περάσει τον Αξιό ποταμό και πρώτος να μπει στη Θεσσαλονίκη ως απελευθερωτής. Γι’ αυτό καταφέραμε να μας παραχωρηθεί από τη ΓΑΙΑΟΣΕ το κτίριο του Παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού της Σίνδου όπου το 1912 συντελέσθηκε η ουσιαστική παράδοση της Θεσσαλονίκης στους Έλληνες. Γι’ αυτό εκδώσαμε το λεύκωμα του Δήμο Δέλτα που θα παρουσιάσουμε σε λίγες μέρες όπου συγκεντρώσαμε την ιστορία του τόπου μας. Γι’ αυτό ενισχύουμε με πίστη διαρκώς τους πολιτιστικούς συλλόγους του Δήμου μας που είναι οι φορείς που μεταλαμπαδεύουν αξίες και ιδανικά στα παιδιά μας. Γι’ αυτό μιλήσαμε πρώτοι για την απαράδεκτη Συμφωνία των Πρεσπών στέλνοντας το μήνυμα ότι εδώ, στην πρωτεύουσα της μίας και ελληνικής Μακεδονίας, είναι η γη του Μεγαλέξανδρου και του Παύλου Μελά!» τόνισε χαρακτηριστικά.
Στην εκδήλωση συμμετείχε η Ένωση Ποντίων Πανοράματος. Πριν την έναρξη της προβολής, απονεμήθηκε τιμή στην επώνυμη Έδρα Ποντιακών Σπουδών που από το 2017 λειτουργεί στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με σκοπό τη διδασκαλία της ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού, παρουσία των Κυριάκου Στ. Χατζηκυριακίδη, επίκ. καθηγητή επώνυμης Έδρας Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ και Θεοδόσιου Κυριακίδη, διδάκτορα Νεότερης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας – επιστημονικού συνεργάτη επώνυμης Έδρας Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ. Μιλώντας από το βήμα της εκδήλωσης, και οι δύο ευχαρίστησαν το Δήμαρχο και τη Διοίκηση του Δήμου για την πρωτοβουλία να αναδείξουν τόσο τη σημασία της Έδρας όσο και τα ίδια τα ιστορικά γεγονότα. Ιδιαίτερη δε αναφορά έκαναν στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο που διοργανώνει η Έδρα με θέμα «Η Γενοκτονία των Χριστιανικών Πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και οι συνέπειές της 1908-1923» που ξεκινά την Παρασκευή 10 Μαΐου 2019 στην αίθουσα τελετών «Αλέξανδρος Παπαναστασίου» της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ.
Ακολούθως, το λόγο πήρε ο δημιουργός του ντοκιμαντέρ Ν. Ασλανίδης (δημοσιογραφική έρευνα και η σκηνοθεσία) ο οποίος συνεχάρη το Δήμο και τον κ. Φωτόπουλο για την πρωτοβουλία να τιμηθεί η μνήμη της Γενοκτονίας και να προβληθεί «Η μπάντα», ενώ αναφέρθηκε στις μαρτυρίες που συνέλεξε στη διάρκεια της δημοσιογραφικής του πορείας, μία από τις οποίες έγινε το θέμα της ταινίας, η οποία απέσπασε δυο βραβεία στο διεθνές φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για αληθινή ιστορία της Γενοκτονίας και αφορά τις μαζικές δολοφονίες από τον σφαγέα των Ελλήνων του Πόντου Τοπάλ Οσμάν. Βασίζεται στο βιβλίο που έγραψε ο Γιάννης Παπαδόπουλος, από την Κερασούντα. Ήταν μουσικός, μέλος της φιλαρμονικής ορχήστρας της Κερασούντας που “επιστρατεύτηκε” βίαια από τον σφαγέα των Ποντίων Τοπάλ Οσμάν. Η ορχήστρα αυτή αποτελείτο από 13 Έλληνες και τρεις Τούρκους. Ήταν υποχρεωμένοι να ακολουθούν τις περιοδείες του Τοπάλ Οσμάν και να παίζουν τουρκικά εμβατήρια την ώρα που οι τσέτες έσφαζαν, βίαζαν και λήστευαν τους Έλληνες… Στο τέλος ο αιμοσταγής Τούρκος έδωσε εντολή και σφαγιάστηκε όλη η ορχήστρα. Ο μόνος που επέζησε ως εκ θαύματος ήταν ο Γιάννης Παπαδόπουλος. Κατάφερε να έρθει στην Ελλάδα αλλά δεν ξανάπαιξε μουσική. Εδώ και δύο χρόνια έγιναν γυρίσματα με τα παιδιά και τα εγγόνια του Γιάννη Παπαδόπουλου αφού ο ίδιος δεν ζει πια. Επίσης μιλούν αρκετά άτομα ποντιακής καταγωγής που έχουν συγγενείς – θύματα από τον Τοπάλ Οσμάν. Πρόκειται για δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ, στο οποίο συμμετέχουν περίπου 80 ηθοποιοί και η φιλαρμονική ορχήστρα του Δήμου Γιαννιτσών.
Η δημοσιογραφική έρευνα και η σκηνοθεσία έγινε από τον Νίκο Ασλανίδη. Η επιμέλεια του ντοκιμαντέρ έγινε από τους ιστορικούς Κ. Φωτιάδη, Θ. Κυριακίδη και Λ. Βασιλειάδη. Το ντοκιμαντέρ προβάλλεται με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και αφιερώνεται στη μνήμη των 353.000 θυμάτων…
Το βιβλίο «Μάρτυρες… 100 χρόνια μετά» περιέχει μαρτυρίες προσφύγων της πρώτης γενιάς που αφορούν τις πορείες του «λευκού θανάτου» και τα τάγματα εργασίας. Πρόκειται για συνεντεύξεις με επιζήσαντες της Γενοκτονίας που ο Ν. Ασλανίδης πήρε στα 40 χρόνια της δημοσιογραφικής του πορείας από πρόσφυγες της πρώτης γενιάς. Άλλες δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά, άλλες ακούστηκαν σε ραδιοφωνικούς σταθμούς και άλλες προβλήθηκαν στην τηλεόραση. Κοινός παρονομαστής είναι ο Πόντος και τα τραγικά γεγονότα της Γενοκτονίας.